Son zamanlarda özellikle ergenlik çağındaki kızlarda görülen Anoreksiya, genellikle kontrolsüz ve sağlıksız diyetler sonucu vücudun sağlıksız hale gelmesidir. Güzel görünmek veya kısa sürede aşırı kilo verebilmek isteyen kişiler, yemek yemeden ve her insanın yaşı ve fizyolojik durumuna göre alması gereken besinleri tüketmeden kilo verme amacıyla hareket ediyorlar. . temelinde psikolojik sorunlar yatan bu rahatsızlığın, kilo verdikçe ve zayıfladıkça daha fazlasını isteyen birey aynaya baktığı zaman asıl durumu değil zihnindeki kilolu insanı görüyor.
Anoreksiyalı bir kişinin tipik durumları;
-Sahip olduğu boy ve kilo oranının normal olduğunu kabul etmez ve her zaman kilo fazlalarının olduğuna inanırlar.
-Kilo almaktan çok korkarlar. Bu durum histerik bir şekilde baş gösterir ki, bir gram dahi onlar için büyük bir yüktür.
-Günün her saatinde fırsat buldukça tartıya çıkarlar. Özellikle bir lokma dahi yeseler onun getirisini görmek isterler.
-Asla açlık hissetmezler, toplum içinde mesela yemekli bir toplantıda, aç olsalar dahi tok olduklarını dile getirirler.
-Kısa sürede sağlıksız şekilde (kastan kilo verme vs.) aşırı kilo verirler. Tabiri caizse günden güne erirler.
-Az porsiyonlu normal bir öğün tükettikleri takdirde mideleri bulanır ve aşırı şişkinlik hissederler. Çok bilinen bir yönleri de yemek yedikten sonra yemeği kusmak çeşitli yollara başvururlar.
-Kabızlık ve düzensiz adet sorunları vardır.
-Tüylenme ve saç dökülmesi problemi yaşarlar.
-Baş dönmesi ve bayılma; tırnaklarda mavimsi renk değişikliği görülür.
-Kuru sarımsı bir cilt; kol ya da bacak şişmesi görülür.
-Psikolojik açıdan da hasar alırlar; depresif, agresif, korkulu ve hiperaktif olurlar.
-Yemek yememenin dışında sürekli ve ağır egzersizler yapmaya çalışırlar.
-Obsesif- kompulsif tavırlar içine girerler ve ev işi, ders gibi mevzularda saplantı sahibi olurlar.
Anoreksiyanın belirtileri;
*Kilolu olduğunu çevresine kabul ettirme çabası
*Kalın giyinerek vücudunu gizlemek
*Sosyal hayattan çekilmek
*Tuhaf yeme alışkanlıkları; düşük kalorili gıdalar, uzun süre çiğneme, çatalla yemeği kurcalama
*Egzersiz takıntısı ve sık sık ayaklarını oynatma
*Kendi başına yemek ve başkalarından gizleme çabası
*Adetten kesilme ve gecikmeler
*Soluk cilt ve cansız saçlar
*Kabız giderici müshil ilacı kullanmak
*Doku kaybı sonrası fazla yumuşak cilt
*Şiddetli mide ağrıları
*Yemeklere aşırı ilgi gösterme
Anoreksiya ile beraber gelen sağlık sorunları;
-hastalarda kansızlık,
-vücut su- tuz dengesinin bozulması,
-kanda kolesterol ve üre düzeylerinin artışı,
-karaciğer enzimlerinin yükselmesi,
-tiroid bezi hormonlarının düşmesi,
-kadınlarda ostrojen dediğimiz kadınlık hormonu,
-erkeklerde testesteron düşüşü,
-kalp atımında azalma ve düzensizlikler,
-böbrek sorunları,-kemik erimesi,
-beyin boşluklarının beyin dokusuna oranla kapladığı hacmin artışı şeklinde sıralanabilir.
Anoreksiya tedavisi nasıl yapılır?
Yeme bozukluğu anoreksiyada tedavi özellikle psikolojik durumun iyileştirilmesi ile tedavi edilir. Hastalığın ilerleyen evrelerinde olmamak kaydı ile davranışçı terapi, aile terapisi ve grup terapisi kullanılabilir. 12-25 yaş civarında olan genç kızlar için ailevi, sosyal problemlerin tespiti ile tedavi sürecine geçilebilir.
Psikoterapide bir uzman eşliğinde; hastanın kendi duygularını uygun bir şekilde ifade edebilmesi, yeme davranışı üzerine kurulu yanlış düşünce tarzının değiştirilmesi, vücuduna yönelik olumsuz algılamaların düzeltilmesi, özgüvenin oluşturulması, kişiler arası sorunların belirlenip, çözümüne yönelen bir yaklaşımın oluşturulmasına çalışılır.
Aşırı kilo kaybı ile beraber sağlığı tehdit eden acil bir durumla karşılaşılırsa nazogastrik veye PEG adı verilen tüple beslenme destekleri uygulanabilir.