Op. Dr. Günay CAN

Özel İzmir Gazi Hastanesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Adet döngüsü dışında yaşanan çok kısa veya uzun aralıklarla yaşanan , miktar olarak günlük 3 pedin üstünde olan kanamalar kansere kadar uzanabilen sebeplerden oluşabilmektedir. Bu tür kanamalar düzenli kontrol ve takip  gerektirir.

Dikkatli İncelenmeli

35 günden uzun aralıklarla olan veya 20 günden kısa aralıklarla olan kanamaların anormal kanamalar olarak sayılmaktadır. Kanamaların sık sık gelmesi veya uzun aralıklarla gelmesi, normal adet döngüsünün dışında da kanamanın olması çeşitli hastalıkların habercisi olabiliyor. Özellikle 35 yaşından sonra olan kanamalar mutlaka dikkatle incelenmesi gereken kanamalardır.

Kanama Sebebi Önemli

Kanamaların oluş şekli de önemlidir. Özellikle cinsel beraberlik sonrası mı, günlük aktivite ile mi ya da herhangi bir sebep yokken kendiliğinden yaşanan kanamamı olduğu önemlidir. Cinsel beraberlik sonrası oluşan kanamalarda aksi ispat edilene kadar kanama sebebi olarak  rahim ağzı kanseri neden olarak kabul edilmeli ve mutlaka araştırılması gerekmektedir. Günümüzde çok yaygın olarak görülmeye başlanan Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonları maalesef rahim ağzı kanser riskini de artırdığı için mutlaka böyle bir kanama durumunda bu tetkiklerin yapılması gerekmektedir. HPV enfeksiyonları ve neden oldukları siğiller mutlaka önemle üzerinde durulması ,önemsizmiş diye geçiştirilmemesi gereken sağlık sorunlarıdır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı da bunula ilgili bir ücretsiz tarama programı başlatıp riskli popülasyonu tespit etmeye yönelik çalışma başlatmıştır. Rahim ağzında meydana gelen şüpheli hücre değişiklikleri çok basit tetkikler ile erken teşhis edilip bazen sadece bir küçük cerrahi müdahale ile sorun büyümeden çözülebilmektedir.

Diğer bir riskli kanama tipi özellikle en az 1yıldır aylık kanaması olmayan yani bizim menapoz da diye kabul ettiğimiz kadınlarda görülen kanamalardır. Bu kadınlarda lekelenme tarzında dahi olsa her türlü kanama öncelikle habis nedenlere bağlı kanama olarak kabul edilip mutlaka ileri tetkiklerin yapılması gerekmektedir.    

 Daha genç yaşlarda , aylık periyodun dışında kendiliğinden başlayan lekelenme şeklinde veya adet kanaması miktarında artış tarzında kanamalar da rahim içi/rahim ağzındaki polipler  ya da rahim içindeki myomlar gibi anormal rahim içi yapılar sebebi ile ortaya çıkabiliyor. Bu yapılarda mutlaka yakın takip edilmesi bazen cerrahi olarak çıkarılması gereken hastalıklardır.  

Sık sık ya da uzun aralıklarla adet görülmesi, bazen hormonal hastalıkların belirtisi olabiliyor. Genç kızlarda özellikle meydana gelen anormal kanamalar çoğunlukla beyin - yumurtalıklar - rahim arasındaki senkronizasyonun kurulamamasından meydana gelmektedir. 

Bazen gebelikten korunma için kullanılan RİA ( rahim içi araç ) nın olması gereken yerden kayması veya doğum kontrol hapının unutulması gibi nedenlerde anormal kanama sebebi olabilmekteler.

Cinsel olarak aktif bir kadının düzenli doğum kontrol yöntemi kullanımı olsa bile mutlaka aylık döngüsünün dışında meydana gelen bir kanamada gebelik olup olmadığı araştırılmalıdır.   

Tedavi

Özellikle erken yaşlarda olan kanamalar genellikle iyi huylu sebeplerle, bazen basit bir enfeksiyon nedeniyle bile tetiklenmiş olabiliyor. Polip ya da myom gibi sebeplerle oluşan kanamalarda bazen ameliyat gerekebiliyor. Ancak farklı sebeplerle kanama ortaya çıktığında ve sebebi kanser gibi rahatsızlıklarsa cerrahi tedavilere başvurmak gerekebiliyor.

Öneriler

Cinsel aktif hale gelmiş kadınların genel olarak en azından 2 yılda bir PAP smear testi yaptırmaları rahim ağızı kanseri riski açısından önem arz etmektedir. Ayrıca özellikle 40’lı yaşlardan sonra iki yılda bir mamografi, yılda bir meme ultrasonu yapılmalı ve jinekolojik ultrasonla rahim yumurtalıkları değerlendirilmelidir. Siğiller mutlaka önemsenmeli ve bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanınca kontrol edilmeli. Özellikle halk arasında spiral diye bilenen RİA her 6 ayda bir kontrol edilmeli , doğum kontrol hapları düzenli alınmalı.