Ekol Hastanesi Meme Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Levent Yeniay içinde bulunduğumuz Covid-19 pandemisi döneminde erken tanı taramalarının aksamasının önemli sorun olduğunu belirterek, “Erken tanı özellikle meme kanserine bağlı ölümleri azalttığı kanıtlanan çok önemli bir uygulamadır. Bu yüzden sağlık kontrolleri ihmal edilmemelidir” dedi. Doç. Dr. Levent Yeniay meme sağlığı için bazı tavsiyelerde bulundu.

Yılda 15-20 bin vaka

Meme kanserinin kadınlarda en sık görülen kanser türü olduğunu belirten Doç. Dr. Levent Yeniay, “Ülkemizde her yıl ortalama 15-20 bin yeni meme kanseri vakası ortaya çıkmaktadır. Tedavi görüp rutin kontrollerine devam eden hastalarda dikkate alındığında, çok yüksek sayıda kadınımızın sağlık bakımında aksamalar meydana gelmiştir. Diğer yandan erken tanı taramalarının bu dönemde aksaması bir başka önemli sorundur. Erken tanı meme kanserine bağlı ölümleri azalttığı kanıtlanan çok önemli bir uygulamadır. ABD’de yapılan bir araştırmada Covid-19 salgının sadece ilk 3 ayında kanser erken tanı taramalarının aksamasına bağlı 80 bin kanser vakasının tanı alamadığını bildirmiştir. Bunların içinde 36 bini meme kanseri vakası bulunmaktadır” dedi.

Ekol Hastanesi Meme Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Levent Yeniay salgın döneminde meme kanseri hastaları için bazı önerilerde bulundu:

• Meme hastalarımız en başta en temel korunma yöntemleri olan maske, kişisel mesafe ve temizlik kuralını sıkı sıkıya uygulamalıdırlar.

• Covid-19 belirtilerini ve hastalık için varsa risklerini bilmelisiniz. Bu tür şikayetler ortaya çıktığında mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Yeni ortaya çıkan ve meme kanseri açısından şüpheli bulguları olan hastalar mutlaka hekime/sağlık kuruluşlarına uygun zaman ve şartlarda ulaşmalıdır. Covid endişesi tanıda gecikmeye neden olmamalıdır.
• Bu belirtilerin en önemlileri; memede yeni ortaya çıkan ağrısız sert kitle hissedilmesi, meme cildinde çökme/gamzeleşme, meme cildinde portakal kabuğu görüntüsü olması, kanlı meme başı akıntısı ve koltuk altında ele gelen bezelerdir.
• Meme kanseri şüpheli durumlar dışında memede apse, aktif enfeksiyon, ameliyat yerinde açılma, kanama ve tedavi görmüş hastalarda ameliyat olduğu taraf kolda kızarıklık şişlik olması durumunda yine beklenmeden sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
• Ameliyat ya da biyopsi gibi işlemler öncesi Covid-19 testi yapılması faydalıdır. Pozitiflik varsa işlem ertelenmelidir.
• Tarama amaçlı mammografiler salgının yoğunlaştığı dönemlerde ertelenebilir. Bu dönemde kendi kendine muayenelerin öğrenilmesi ve uygulanması faydalı olacaktır.
• Şüpheli bir kitle vb. saptanması durumunda yapılması gereken tanı amaçlı işlemler imkanlar ölçüsünde devam etmeli, geciktirilmemelidir.
• Cerrahi işlemlerde ameliyat süresi, hastanede kalış vb. yönünden mümkün olan en küçük işlem tercih edilmelidir. Kozmetik amaçlı işlemler ertelenebilir. Ameliyat hazırlıkları hastanede yatış yerine ayaktan yapılmalıdır.
• Radyoterapi tedavisinde ertelemeler ve/veya uygulama sayılarında azaltmalar uygulanabilmektedir.
• Kemoterapi başlanmış olan hastalar tedavilerini mümkün ise tamamlamalıdır. Yeni tedavi alacak hastalarda ise protokollerde değişiklikler yapılabilir.
• Hastalarımızda tanı ve tedavi süreçleri nedeniyle oluşan stresin üzerine eklenen Covid-19’un yarattığı izolasyon ve korku, kaygı bozukluklarına ve stresin daha da artmasına neden olabilir. Bu nedenle hastalarımızın mümkün olduğunca aile ve sosyal çevreleri ile iletişimlerini devam ettirmeleri, egzersiz ve ev dışı aktivitelerde bulunmaları oldukça faydalıdır.
• Beslenmeye dikkat edilmelidir. Kilo alımından kaçınılmalıdır. Bağışıklık sistemini destekleyecek taze meyve ve sebzeler, omega-3-6’dan zengin gıdalar, C ve D vitamini ve çinko desteği faydalı olacaktır.

Doç. Dr. Levent Yeniay bu hususlar dışında durumlar ve tedbirlerin de söz konusu olabileceğini belirterek, bu tür durumlarda en yakın hekimden bilgi ve destek alınması gerektiğini söyledi.