Diz ekleminin vücudun yük çeken eklemlerinden olması nedeniyle artrozun yani halk arasındaki adıyla kireçlenmenin sık görüldüğü bir eklem olduğunu belirten Özel İzmir Gazi Hastanesi’nden Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Alp Varılsüha, “ Artrozun derecesine göre ilaç tedavisi, eklem içi enjeksiyonlar, kilo verme, fizik tedavi, PRP gibi ameliyat dışı yöntemler uygulanabileceği gibi artroskopik eklem temizliği, osteotomi ameliyatları ve diz protez ameliyatları gibi cerrahi tedavi yöntemleri de uygulanabilir.” dedi.

Artroz tedavisinde kullanılan ağrı kesici ilaç ve kremlerin hastalarda geçici rahatlamalar sağladığını ancak kalıcı bir tedavi sağlamadığını belirten Op. Dr. Varılsüha, “ Yine de artrozu eklemlerde zaman zaman görülen yakınmaların şiddetlendiği, diğer bir deyimle alevlendiği dönemlerde bir süre bu ilaçların kullanılması yakınmaları azaltır. Fizik tedavi ve egzersiz uygulamaları yakınmaların hafif olduğu erken evre diz artrozunda hastalığı tamamen geçirmese de yakınmaları uzun süreli olarak kontrol altına aldığı için uygulanmalıdır.” dedi.

Kilo Verilmesi Şart

Kilo vermenin hem ağrıları azalttığını hem de hastalığın ilerlemesini yavaşlattığını belirten Op. Dr. Varılsüha, “ Eklem kıkırdağını yenileyen ve besleyen bazı doğal kaynaklı ilaçlar vardır. Besin destek maddesi grubundan sayılan bu ilaçların popüler olanları glukozamin ve kondroidin içerenlerdir. Bu gün kollajen kullanımı da aynı ölçüde popülarize olmuştur. Bu ilaçların içine doğal kaynaklı ağrı kesici ve ödem giderici maddelerde eklenerek daha iyi sonuçlar alınmasını sağlayanları da artık piyasada mevcuttur. Bu ilaçların erken evre artrozda daha etkili olduğunu görüyoruz.” ifadelerinde bulundu.

Güncel Yaklaşımlar

Eklem içi hiyalüronik asit enjeksiyonlarının (viskosuplementasyon yöntemi) benzer şekilde ağrıyı azaltan ve uzun süreli rahatlama sağlayan uygulama olduğunu belirten Op. Dr. Varılsüha, “ Eklem içine yapılan PRP (hastanın kendi kanından yapılan bir hazırlık sonrası doğal tamir maddelerinin hasta dize enjekte edilmesi yöntemi) genç ve artrozun az olduğu hastalarda etkili olmaktadır. Kök hücre tedavileri son yıllarda gittikçe artan bir popülarite kazanmış olup gelecek vaad eden uygulamalardır.” dedi.

Artroskopik Yöntemle Cerrahi

Artroksopik eklem debridmanı (kapalı ameliyat) artrozlu dizde yapılan bir yıkama ve temizlik işlemi olup etkisi sınırlı ve geçicidir. Sonuçları her zamana başarılı olmayan bu yöntem bazı hastalarda geçici fayda sağlayacağı kabul edilerek uygulanabilir.

Diz protez ameliyatları: Günümüzde Diz Protezi ameliyatları 2 bölümde incelenir

Unikondiler (kısmi) Diz Protezi ameliyatları: Sadece aşınan kısmın değiştirildiği ameliyatlar

Total (Tam) Diz Protezi ameliyatları: Diz ekleminin tamamının değiştirildiği ameliyatlar.

Hangisinin uygulanacağı hastanın yaşı, kilosu ve artrozun eklemde neden olduğu hasarın yeri ve şiddetine göre seçilir.

Diz protez ameliyat süresi tek diz için 1-2 saat arasındadır. Gereğinde iki diz aynı seansta ameliyat edilebilir. Hasta ameliyat sonrası bakım ve güçlendirme için unikondiler protezlerde 2-3 gün, total protezlerde 5 gün kadar hastanemizde misafir kalır. Eve taburcu olan hasta yürüteç veya koltuk değneği yardımıyla evde kendi ihtiyacını görecek şekilde yürüyebilir, koltuğa, sandalyeye ve alafranga tuvalete oturabilir durumdadır. Üç-altı hafta sonra yürüme destekleri bırakılır ve hasta evden dışarı çıkmaya başlar. Evde olduğu dönemde kendisine verdiğimiz ev egzersiz programlarını uygulayarak ameliyatlı dizini güçlendirir. Diz protez ameliyatı sonrasında iyileşme dönemini tamamlayan hastalar ağrısız bir şekilde yürüme, merdiven ve yokuş inip çıkmayı yapabilirler. Sportif amaçla düz yolda günlük yürüyüş, yüzme ve kondüsyon (salon) bisikleti kullanabilirler. Diz protez ameliyatlısı olan hastaların yere diz çökme ve diz üstü iş yapmalarına izin verilmez.

Total diz protezini oluşturan metal ve plastik parçalar, hareket sırasında ortaya çıkan sürtünmeye bağlı olarak zaman içinde aşınır, gevşeyebilir. Günümüzde diz protezlerinin ömrü günümüzde 15-20 yıla kadar uzamıştır. Gevşeyen protezler, çoğu hastada ikinci bir ameliyat ile çıkartılıp yeniden protez yerleştirilebilir.