Gaziemir Akut Kalp Damar Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Op. Dr. Necmettin Yakut özellikle 60 yaş sonrasında görülen Karotis Arter’in (Atardamar Darlığı) tedavi edilmediği takdirde gözde geçici görme kayıpları, vücudun bir tarafında güçsüzlük, konuşma bozukluğu, felç gibi sonuçlar doğurabileceğini belirterek, karotis arterin tedavi yöntemlerini anlattı.

Op. Dr. Necmettin Yakut Boynumuzun her iki yanında ana karotis arter olarak adlandırdığımız (şah damarı) iki adet atardamar vardır. Çene kemiği hizasında internal (iç) ve eksternal (dış)olmak üzere iki dala ayrılırlar. Bu ayrılma bölgesi hastalığın yoğun tutulduğu bölgedir.” dedi.

Karotis arterlerin iç yüzeylerinin bozulup yağ ve kalsiyum  gibi çeşitli maddelerin oluşturduğu plakların ise karotis arter hastalığını içerdiğini belirten Op. Dr. Yakut, “ Bu plaklar yumuşak olduğunda ciddi darlık oluşturmamalarına rağmen emboliye ve inmeye neden oldukları gibi yüksek darlık seviyelerine çıktıklarında yeterince beyine oksijen taşınamaması nedeniyle çeşitli bulgularla hasta karşımıza çıkar. Dolayısıyla bunlar inme (felç) ya da iskemik serebrovasküler hastalıklar (beyinde yetersiz oksijen sonucu) ortaya çıkar. Karotis arter hastalığının büyük kısmı damar sertliği denilen plak oluşumları sonucudur. Plaklar büyüyerek zamanla arter iç hacimlerinde daralmaya neden olur.” dedi.

Karotis arterlerin içindeki pıhtı oluşumunun da inmeye neden olduğunu belirten Op. Dr. Yakut, “ Plaklar arterlerin iç hacmini daraltmasalar bile bu plakların zamanla yırtılması ve çatlaması sonucu bu çatlak bölgelerin tamiri için gönderilen başta trombosit denilen  kan hücreleri pıhtılaşmaya neden olur. Bu pıhtı olayı yüksek  düzeyde tıkanma ile beyine giden kan miktarını azalttığı gibi bazen arter iç hacmini daraltmasa bile kan akımı ile beyine emboliye neden olarak  geri dönüşümsüz hasara neden olmaktadırlar.” diye konuştu.

Kimler Yüksek Risk Altındadır

Karotis arterlerin intima denilen iç tabakasının hasarlanmasına yol açan bir nedenin karotis arter hastalığını başlattığını belirten Op. Dr. Necmettin Yakut, “ Bunun önemli sebebi damar sertliğidir. Bu hasarlanmayı kolaylaştıran faktörler; yüksek kan basıncı, kan ve yağ oranında artış, sigara kullanımı, kontrolsüz diabet, aile öyküsü, obezite, pasif yani hareketsiz yaşam tarzı başta gelen sebeplerdir.

Bulgular

İlk bulgular arasında inme (felç) ya da geçici iskemik atak olabilir. Yavaş seyrinde bulgular daha geç ortaya çıkar. Ancak plak yırtılması ve arkasından oluşan pıhtılaşmaya bağlı oluşan embolilerde daha ağır bir tablo ile hasta karşımıza çıkabilir. Transiskemik ataktaki bulgular “ vücudun bir yerinde güçsüzlük, görme kaybı yada görmede azalma, baş dönmesi, denge kaybı, baş ağrısı, yüzde yada kol ve bacaklarda uyuşma gibi, bazen bulgular çok kısa bir süre içinde gelip geçici olabilir. Bir sonraki atak daha ciddi olabileceğinden hastanın mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekmektedir.” dedi.

Karotis Arter’de Tedavi

Karotis Arter’de tedavinin il basamağının mülakat ve ardından muayenedir. Şüphe varsa en iyi tanı yöntemi renkli doplerdir. Darlık orta düzey ve üzerinde düşünülüyorsa mutlak suretle karotis anjiyografi çekilmelidir. Çıkan sonuca göre konsey yapılır ve hasta için en doğru karar verilmelidir. Halen dünyada ve ülkemizde ciddi karotis arter hastalığının en önemli tedavi seçeneği cerrahi tedavidir. Boyun bölgesinde 3- 5 cm’lik bir kesi ile bu bölge temizlenmekte ve hasta ortalama 2-3 gün içinde normal hayat dönmektedir. Eğer hasta cerrahi tedavi için uygun değilse ikinci seçenek stentleme işlemidir. Sonuç olarak karotis arter hastalığı inmenin en önemli nedenlerinden biridir. Karotis arter darlığı sonucu oluşabilecek inme ve ölüm gibi nörolojik olaylar hem hasta hem de hasta yakınları açısından yıpratıcı olmakta hem de toplumsal açıdan büyük bir sosyoekonomik yük getirmektedir.