4 Şubat Dünya Kanser Günü nedeniyle açıklamalarda bulunan Özel Ege Şehir Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Özgün Akgül, erken evre yakalanan meme kanserinden tedavi ile kurtulmanın mümkün olduğunu, bu nedenle tarama yöntemlerinin meme kanserinde çok önemli bir yer tuttuğunu söyledi.
Meme kanserinden değil, geç kalmaktan korkun
''Meme kanseri kadınlarda görülen kanserlerde birinci sırada, ölüm nedenlerinde ise ikinci sırada yer almaktadır. Ortalama her sekiz kadından biri meme kanseri açısından risk altındadır. Ortalama her 2 dakikada bir kadın meme kanseri tanısı alıyor ve her 13 dakikada bir kadın meme kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. Meme kanseri belirtilerini bilmek meme kanserini erken evrede yakalamak ve tedavinin başarıya ulaşması için çok önemlidir. Meme kanseri belirtileri arasında en belirgini memede ele gelen kitledir. Ele gelen kitle meme dışında koltuk altında da olabilir.''
Meme Kanseri İle İlgili Doğru Zannedilen Yanlışlar
Mememde sertlik hissediyorum, kanser miyim?
Kadınların memesindeki sertliklerin yüzde 80’i kist, fibroadenom gibi kanser olmayan (iyi huylu) kitlelerdir. Bu tip kitleler fark edildiğinde genel cerrahi uzmanına görünerek uygun tetkikler yaptırılmalıdır.
Sadece ailesinde meme kanseri öyküsü olan kadınlar risk altındadır!
Meme kanseri teşhisi konulan kadınların yüzde 70’inde herhangi bir aile öyküsü yoktur.
Meme kanseri olmak için çok gencim!
Meme kanseri tespit edilen her dört kadından biri maalesef 50 yaşın altındadır. Ne kadar erken yaşta kanser ortaya çıkarsa o kadar hızlı ilerlemektedir.
Sütyen kullanmak meme kanseri riskini arttırır!
Dünya Sağlık Örgütü’nin ve Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü’nün yaptığı çalışmalarda sütyen kullanımının meme kanseri gelişimi ile bir ilişkisi bulunamamıştır.
Erkeklerde meme kanseri olmaz!
Erkekler meme dokusunu kadınlar kadar düzenli kontrol etmedikleri için genellikle daha geç tanı alırlar. Amerika’da her yıl ortalama bin 700 erkekte meme kanseri tanısı konuluyor ve 450 kişi (yüzde 26) bu nedenle hayatını kaybediyor.
Mamografi çektirirsem meme kanseri yayılır!
Mamografide kullanılan radyasyon dozu oldukça düşüktür. Memenin sıkıştırılması kanserin yayılmasına neden olmaz.
Antiperspirant ya da deodorant kullanırsam meme kanseri olurum!
Yapılan çalışmalarda antiperspirant ya da deodorant kullanımının meme kanseri ile ilişkisi bulunamamıştır.
Kahve içmek meme kanseri riskini arttırır!
Kahvenin içinde bulunan kafein meme kanseri riskini arttırmaz. Kafein, sinir sistemini uyaran bir maddedir. Kafeinin etkileri, vücudun enerji seviyesinin artması, uyanık ve dinç olma, keyif ve rahatlık hislerinde artıştır. Yüksek doz kullanımında ise istenmeyen etkileri ortaya çıkabilir.
Memesi büyük olan kadınlarda meme kanseri riski daha yüksektir!
Meme kanseri, meme dokusunun boyutundan bağımsızdır. Memenin büyük ya da küçük olması meme kanseri riskini değiştirmez.
Meme Kanseri Riskini Azaltmak İçin Neler Yapabiliriz?
Digital Mamografi
Özel Ege Şehir Hastanesi Radyoloji Uzmanı Uzm. Dr. İhsan Yüce: ''Mamografi memenin X ışınları kullanılarak görüntülenmesidir. Digital mamografide klasik mamografiye göre radyasyon dozu daha az olup, görüntü kalitesi daha iyidir. Aynı zamanda görüntülerin dijital ortamda arşivlenmesi de mümkün olmaktadır. Meme kanserinin erken evrede yakalanabilmesi için 40 yaş üstü her kadına 1 ya da 2 yılda bir sıklıkta çekilmesi önerilmektedir. Aile hikayesi olan ve yüksek riskli hastalarda daha erken yaşlarda taramaya başlanabilir. Hastaların çekime gelmeden önce daha önceki sonuçlarını da getirmeleri değerlendirme için büyük önem taşımaktadır. Gerek duyulduğunda mamografiden sonra meme ultrasonografisi de yapılmaktadır.’’ dedi.
Mamografi nasıl çekilir?
‘’Mamografi ünitesinde plakalar arasına meme dokusu sıkıştırılır. Sıkıştırmanın amacı meme dokusunu yayarak üst üste binmesini önlemek, radyasyon dozunu azaltmak ve hareketi önlemektir. Önden ve yandan ikişer görüntü elde edilir. İşlem yaklaşık 10 dk sürer. İşlem esnasında meme dokusunda geçici hafif bir ağrı oluşabilir.’’
Mamografi çekiminden önce nelere dikkat etmeliyiz?
‘’Adet bitiminden sonraki ilk hafta hormonal değişikliklere bağlı olarak ağrı daha az olacağı için bu zaman dilimi tercih edilebilir. Ancak bu zaman dilimi şart değildir. Belirli periyotlarla olmak üzere istenilen her zaman çekilebilir. İşlem öncesi koltuk altlarına deodorant sürülmemesi önerilir.’’
Mamografide radyasyon dozu ne kadardır?
‘’Dijital mamografide klasik mamografiye göre daha az radyasyon dozu olup, bu ortalama 0,3-0,6 mSV dir. Bu doz günlük hayatta yaklaşık 3 aylık doğadan alınan radyasyon dozuna eşittir.’’
Mamografi ile bütün kanser türleri tespit edilebilir mi?
‘’Mamografi meme kanserinde çok önemli bir tanı yöntemidir. Ancak meme dokusu yoğun olan hastalarda bazen kanser dokusu görülemeyebilir. Bu durumlarda ultrasonografi ve meme MR yapılır.’’
Meme Mr’ı
‘’Meme MR'ı, mamografi ya da ultrasonografi ile lezyonun natürü hakkında şüphede kalındığı zaman, lezyonun damarsal durumuna göre kontrastlanma (damardan verilen ilacı tutma) paterni değerlendirilerek lezyon hakkında iyi ya da kötü huylu olduğuna dair fikir edinmek için gerçekleştirilen bir MR çekimidir. Çekim esnasında hastanın kolundan ilaç verilir. Çekim yaklaşık 20 dk sürer. İşlem sonrası kontrastlanma eğrileri radyologlar tarafından değerlendirilerek lezyon hakkında yorum yapılır.''
Meme biyopsisi
''Kadınlarda ultrasonografi, mamografi ya da meme MR sonrasında tespit edilen şüpheli meme lezyonlarına yönelik tanısal amaçlı yapılır. İşlem öncesinde kan tahlili ile herhangi bir kanama diyatezi (yatkınlığı) olup olmadığı tespit edilir. İşlem öncesinde hastanın aç olması gerekmez. İşlemde ultrasonografi eşliğinde lezyon görüntülenir. Lokal (bölgesel) anestezi ile ilgili bölge uyuşturulur. Biyopsi ignesi ile ilgili lezyondan bir ya da iki kez biyopsi işlemi yapılır. İşlem yaklaşık 15 dk sürer. Sonrasında alınan örnekler patoloji labaratuarına gönderilerek değerlendirilir. İşlem sonrasında hasta hemen günlük yaşamına devam edebilir.''
