Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Özgür Demirtaş Kliniği’nde görev yapan Diyetisyen Melin Yayıntaş obezite cerrahisi sonrası beslenme tedavisinde dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgiler verdi.
Operasyon sonrasında, doku iyileşmesi ve yağsız doku kaybının minimum seviyede olabilmesi için bireyin yeterli enerji ve besin ögesi gereksinimlerinin karşılanması önemlidir. Ağırlık kaybı ve tokluk sağlayacak besinler seçilmeli, kaybedilen ağırlığın geri kazanımını engellemeye yönelik diyetisyen eşliğinle düzenlenmiş kişiye özel beslenme programı uygulanmalıdır. Beslenme takibi için antropometrik ölçümler (ağırlık, beden kitle indeksi, fazla beden ağırlığı yüzdesi, yağ ve kas değerleri) , 1’inci, 3’üncü, 6’ıncı ve 12’inci aylarda tekrarlanan kan tetkikleri, bireyin uyguladığı aktivite türü, süresi ve sıklığı değerlendirilmeli, hastaların kendilerini iyi hissetmesi sağlanmalıdır.
İki Hafta Sıvı Gıda
Ameliyat sonrası ilk 2 hafta berrak sıvı dönemidir. Bu dönemde hazırlanan besinlerin tümü vücut ısısına yakın sıvılar olmalıdır. Yudum yudum olacak şekilde protein içeriği yüksek sıvı besinler tercih edilmelidir (yağsız veya yarım yağlı süt, ayran, yağı süzülmüş et, tavuk, kemik suyu ile hazırlanmış sebze çorbaları, şehriye ve un ilave edilmemiş berrak diğer çorbalar vb). Günde 1-1.5 litre su tüketimine özen gösterilmelidir. Bu süreçte oluşabilecek protein, enerji eksiklikleri gerektiğinde diyetisyeniniz tarafından tıbbi beslenme ürünleri ve protein destekleri ile önlenebilir. Ameliyat sonrası 3’üncü ve 4’üncü hafta püre dönemidir. Bu süreç hastanın besinleri tolere edebilmesine göre değişiklik gösterebilir. Bazı bireylerde bu süre 30-60 güne kadar uzayabilir. Bireyin gereksinimlerini karşılayacak sağlıklı besinlerin yarı akışkan bir halde hazırlandığı dönemdir. Tüketilecek bütün besinlerin blenderize edilmiş olması önemlidir. 60-90 dakikada 120 ml (yaklaşık 1 çay bardağı) olacak şekilde, sıvı beslenme programına ek olarak yumurta, kırmızı et (kıyma), tavuk (kıyma), gastrointestinal yolda gaz şikayetlerine neden olmayacak sebzeler, kıymalı sebze yemekleri, sulu köfte, kıymalı çorbalar vb. tüketilmelidir. Öğünle birlikte sıvı besinler ve su tüketmemeye özen gösterilmeli, sıvı içecekler ve su tüketimi öğünlerden 30 dakika önce veya 30 dakika sonra olmalıdır.
*Ameliyat sonrası 5. haftadan itibaren bireyin gereksinimlerini karşılayacak sağlıklı besinler, sağlıklı pişirme yöntemleri ile çatalla yenebilecek kıvamda hazırlanabilir (fırında tüm sebze yemekleri, ızgara/ buğulama balıklar, çok iyi pişmiş tavuk, kırmızı et haşlama). Büyük lokmalar, katı parçalar, besinleri iyi çiğnemeden yutma, hızlı yemek yeme sakıncalıdır. Bu dönemde de katı ve sıvı besinlerin bir arada tüketilmemesi gerekmektedir.
Pişirme Yöntemi Önemli
Obezite cerrahisi geçirmiş hastaların beslenmeleri konusunda destek almaları gereken noktalardan bir diğeri ise besinleri hazırlama aşamasıdır. Pişirme yöntemleri, hangi besinler ile sağlıklı, lezzetli ve doyurucu öğünler hazırlamaları gerektiği konusunda hastalar tedirgin yaklaşırlar. Bu süreçte hasta ve hasta yakınlarına diyetisyeni tarafından farklı tarifler ve alternatifler sunularak sağlıklı beslenmesi ve beslenmeden keyif alması sağlanmalıdır.
Ameliyat sonrası hastaların besinler ile gereksinimlerini karşılayamaması yani yetersiz beslenmesi sonucu oluşabilecek vitamin ve mineral eksiklikleri, kontrollerde yapılacak kan tetkikleri sonuçlarına göre değerlendirilip, doktorunuz tarafından gerekli görüldüğü takdirde takviye yapılmaktadır.