Özel İzmir Gazi Hastanesi’nden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Mehmet Oğuz Karotis arter hastalığı inme veya serebrovasküler ataklara yol açabildiği için ciddi seyredebilen bir durum olduğunu söyledi. Boynun her iki yanında karotis arterleri (halk arasındaki adıyla ‘Şah damarı’) olduğunu belirten Op. Dr. Oğuz şunları söyledi: “İnme beyne giden kan akımının, damarın ateroskleroz nedeniyle tıkanması veya pıhtı oluşumuna bağlı, kesildiğinde ortaya çıkar. Eğer beyne giden kan akımı birkaç dakikadan fazla kesintiye uğrarsa beyin hücreleri ölmeye başlar. İnme beyin hasarı, felçler, uzun dönemli sakatlık ve ölümle sonuçlanabilir. Şah damarı hastalığı karotis arterlerde ileri derecede daralma ya da tam tıkanma ortaya çıkana kadar belirti vermeyebilir. Bazı kişilerde inme hastalığın ilk bulgusudur. Karotis arter hastalığı kalp problemleri ve beyin kanamalarıyla birlikte başlıca inme sebeplerindendir. Yaşam tarzında değişiklik, ilaç kullanımı ve/veya tıbbi-cerrahi tedaviler karotis arter hastalığının ortaya çıkmasını engelleyebilir ya da ortaya çıkmış hastalığı tedavi ederek inme riskini önemli ölçüde azaltabilir.”

Şah Damar Tıkanıklığı ve inme nedenleri olarak;

Op. Dr. Mehmet Oğuz, şah damarı tıkanıklığı ile ilgili olarak şu bilgileri verdi:“

• Tütün ve tütün ürünleri kullanımı
• Kanda yüksek miktarda yağ ve kolesterol bulunması
• Yüksek kan basıncı
• İleri yaş ve erkek cinsiyet
• Metabolik sendrom
• Fiziksel aktivite azlığı
• Ailede damar sertliği öyküsü
• İnsülin direnci veya diyabete bağlı yüksek kan şekeri düzeyi önemli rol oynamaktadır.”

Op. Dr. Oğuz, Şah Damar Tıkanıklığı için risk taşıyan kişilerin tüm vücutda ateroskleroz geliştiği için  aynı zamanda koroner arter hastalığı ve kalp hastalığı gelişimi için de  riskli hasta grubunu oluşturduklarını belirtti. Op. Dr. Mehmet Oğuz “Bu risk faktörlerine sahip olmak mutlaka karotis arter hastalığına yakalanacağınız anlamına    gelmez. Ancak bu faktörlerden bir ya da daha fazlasına sahipseniz hastalığın gelişimini engellemek için gerekli önlemleri alınması gereklidir.” Dedi.

Karotis Arter Hastalığının Belirti ve Bulguları Nelerdir?

Op. Dr. Oğuz; Karotis arter hastalıgı, karotis arterler ileri derecede daralana ya da tam tıkanma oluşana kadar belirti ve bulgulara yol açmayabileceğini ancak bu hastalıkta görülebilecek başlıca bulguların, dikkatli bir muayenede boyunda darlığa bağlı üfürüm duyulması, geçici iskemik atak dediğimiz 24 saatten daha kısa sürede düzelebilen geçici felç tablosu ve inmenin sayılabileceğini kaydetti.

Görülebilen Bulgular;

Op. Dr. Mehmet Oğuz görülebilecek bulguları ve tanısal testleri şöyle özetledi.

• Vücudun bir yarısında yüzü de içine alan çeşitli derecelerde güç kaybı ve/veya hissizlik
• Konuşma ve anlama güçlüğü, bir ya da her iki gözde ani görme kaybı-görmede azalma
• Bas dönmesi-denge bozukluğu
• Sebepsiz, ani başlangıçlı şiddetli bas ağrısı
• Bazen çok kısa süreli olabilen bu semptomlar arkadan gelecek ağır bir inmenin işareti
• Olabileceğinden mutlaka acil olarak bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Aksi takdirde İnme gelişimi; kalıcı beyin hasarı, felçler, çeşitli vücut fonksiyonlarında kayıp ve hatta ölüme yol açabilir.

Tanısal Testler:

Kapsamlı bir muayene ve tahliller ile birlikte şah damarına yönelik tanıda ; Karotis doppler, MR Anjio,BT Anjio ve karotis anjio kullanılmaktadır.

Şah Damarı Tıkanıklığında Tedavi

Karotis arter hastalığı tedavisinde; yasam tarzı-diyet değişiklikleri, kan sulandırıcı ve kolesterol düşürücü ilaçların kullanımının başı çektiği ilaç tedavisi, radyolojik ve cerrahi girişimler kullanılmakta olduğunu belirten Op. Dr. Mehmet Oğuz, “ Yasam Tarzı Değişiklikleri ile gelişebilecek karotis arter hastalığını önleyebilir ve/veya kötüye gitmesini engelleyebiliriz. Sağlıklı bir diyet uygulanması ve ideal kilonun korunması kolesterol seviyenizin uygun sınırlarda kalmasına ve yüksek kan basıncı gelişimine yardımcı olur.Fiziksel aktivitenin arttırılması ideal kilonun korunması ve iyi kolesterol (HDL) seviyenizin yükselmesini sağlar. Tütün ürünlerinin kullanılmaması genel sağlımız yanında kalp damar hastalıkları açısındanda kritik öneme sahiptir.