Diyabeti olan hastalarda görülen birtakım göz bozukluklarını içerir. Bunlardan en sık ve en önemliler diyabetik retinopati , diyabetik makula ödemi(DMÖ)dir. Daha az sıklıkla katarakt ve glokom(göz tansiyonu) gelir diyen Ata Göz Merkezi doktorlarından Op.Dr. Aras Saklamaz   Diyabetik retinopati; gözün en iç tabakasını oluşturan, ışığa hassas retinanın kan damarlarının etkilenmesidir. Bu hastalık diyabete bağlı görme kaybının ve yine çalışan erişkin gruptaki az görme ve körlüğün en sık sebebidir. Diyabetik makula ödemi ise diyabetik retinopatinin bir sonucu olarak retinanın makula denen bölgesinin ödemidir.

Katarakt, saydam göz merceğinin opaklaşmasıdır. Diyabeti olanlarda olmayanlara göre hem erken başlangıçlı hem de 2-5 kat daha sık görülmektedir.

Glokom, görme sinirinin hasar görmesidir. Bazı tipleri göz tansiyonunu yükselterek bu etkiyi yapar ve diyabeti olanlarda olmayanlara göre risk 2 kat fazladır.

Diyabetik retinopatiye yol açan nedir?

Op.Dr.  Saklamaz Kan şekerinin uzun süre yüksek olması retinadaki ince damarların hasarlanmasına yol açar. Retinanın görevi kendisine ulaşan görüntünün ve ışığın görme siniri aracılığı ile beyne ulaşmasına yardımcı olmaktır. Retina damarlarında oluşan hasar damardan sıvı, protein ve kanın retina katmanlarına sızıntı yapmasıyla retinada oluşan görüntüde bozulma yapar. Bunun çok ileri dönemlerinde retinada oluşan anormal ve kırılgan yeni kan damarları retinada nasırlaşma ve retina hücrelerinde kayba neden olur.

Diyabetik makula ödemi (DMÖ) nedir?

Retinanın makula denen bölgesinin ödemlenmesidir. Makula; keskin görüş, yüzleri tanıma, okuma ve araba kullanma fonksiyonları için önem arz eder. Diyabetik retinopatisi olanların yarısında diyabetik makula ödemi görülür. Diyabetik retinopatinin kötüleşmesiyle bu oran yükselir.

Kimler diyabetik retinopati riski taşır?

Diyabetin tüm tipleri (Tip1 ve 2) bu riski taşırlar. Diyabetin bulunma süresiyle risk artar. Gebelikte ortaya çıkan veya daha öncesinde diyabetik olanlarda risk bu dönemde yüksektir.

Diyabetik retinopati ve Diyabetik makula ödeminin belirtileri nelerdir?

Erken dönemde herhangi bir belirti vermezler. Görme etkilenene kadar şikayet yoktur. Oluşan anormal damarlardan olan kanama gözün önünde  uçuşma şikayetleri yapar. Bunlar bazen kendiliğinden kaybolsa da tedavisiz durumlarda yinelemler olur ve geri dönüşümsüz görme kaybına kadar ilerleyebilir. Makula ödemi bulanık görme şikayeti yapar.

Dr. Saklamaz   DMÖ’in tanısı görme keskinliği muayenesi, göz tansiyonu ölçülmesi, göz bebeğini büyütüp gözün içine ışık ve mercekle bakılarak ve optik koherens tomografi(OKT) yardımı ile konulur. Diyabetik retinopati varlığında kol damarından opak bir ilaç verilerek göz damarlarının ve sızıntıların görülmesini sağlayan göz anjiografisi çekilerek de bilgi sahibi olunur.

Diyabeti olanlar tüm bunlardan nasıl korunabilirler?

Diyabetik retinopatiye bağlı görme kaybı bazen geri dönüşümsüzdür. Ancak erken tanı ve tedavi ile körlük %95 azaltılabilinir. Diyabet hastaları yılda en az bir kere göz bebekleri büyütülerek göz muayenesi olmalıdırlar. Diyabetik retinopatisi olan hastalar daha sık muayene edilebilir. Yine gebelikte ek muayeneler gerekebilir.

Çalışmalar göstermiştir ki diyabet hastalığının iyi kontrol edilmesi göze ait problemlerin başlamasını geciktirir ve ilerlemesini yavaşlatır. Kan glukoz düzeyini normal sınırlarda tutanlarda tutmayanlara göre göz problemleri ve bunun yanında böbrek ve nörolojik problemler çok daha az görülür. Yine çalışmalar göstermiştir ki kan glukozunun yanında kan basıncı ve kolesterolün de normal seyretmesi  görme kaybı riskini azaltmaktadır.

Diyabetik retinopati ve makula ödemi nasıl tedavi edilir?

Değişik aşamalarda değişik tedavi yöntemleri mevcuttur. Bunlar; göz içine yapılan iğneler (anti-VEGF), lazer uygulamaları, kortizonlu implantlar en sık uygulananlarıdır. İlerlemiş olgularda ise  vitrektomi ameliyatları söz konusu olabilir. Hastalığın evresine göre doktorunuz bunlardan birini veya birkaçını seçebilir.