Kulak Burun Boğaz ve Baş-Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Erhan Demirhan genellikle tiroid bezi (guatr), boyun fıtığı, akciğer veya kalp ameliyatları sonrası gelişen tek taraflı ses teli felci, hiç bir ameliyat geçirmemiş bazı hastalarda da gelişebildiğini belirterek, “ Hastaların bir kısmında herhangi bir müdehale yapılmadan düzelebilen bu durum, bazı hastalarda ise maalesef düzelmemekte ve ses kısıklığı kalıcı hale gelebilmektedir” dedi. Doç. Dr. Demirhan ses teli felci hakkında merak edilen soruları yanıtladı
Ameliyatta ses teli siniri kesilmese bile ses teli felci gelişebilir mi?
Kafa tabanı, boyun veya akciğer ameliyatlarından sonra gelişen ses teli felcinde, eğer ses telini hareket ettiren sinir kesildiyse veya kesilmek zorunda kalındıysa, düzelmesi beklenmez. Ameliyatta ses teline giden sinir korunmuş olmasına rağmen, sinirin ameliyat sırasında çekiştirilmesine/ gerilmesine bağlı olarak da ses teli felci oluşabilmektedir. Bu hastalar maalesef en şansız hastalardır. Çünkü ameliyatta ses teli sinirine zarar verilmediği için felcin düzlemesi beklenir. Bu hastalarda iyileşme beklendiği için, erken dönemde uygulanması gereken tedaviler başlanmamaktır. Bu da maalesef doğru bir yaklaşım değildir.
Ses teli felci ne kadar sürede kendiliğinden iyileşebilir?
Ses teli felcinin ilk 6-9 ayında hastaların kendiliğinden iyileşme ihtimali vardır. Bu nedenle ilk 6-9 ayda ses teli implantı ameliyatı gibi gırtlakta kalıcı değişikliklere yol açan işlemler yapılmaz. Tek taraflı ses teli felci olan hastalarımızda biz de ses teli implantı ameliyatı gibi kalıcı bir işlem yapmak için 6-9 ay geçmesini bekliyoruz. Hastalarımıza kalıcı bir işlem yapamadığımız bu zaman diliminde ihtiyaçlarına, sağlık durumlarına ve ses beklentilerine göre ses terapisi ve/veya ses teli dolgusu tedavilerini uygulamaktayız.
Ses teli felcinin düzelmesi için 6-9 ay beklemek uygun mudur?
Sesini mesleki olarak aktif kullanan veya ses kısıklığının ciddi psikolojik sıkıntılar oluşturduğu hastalar ile sıvı gıdaları almakta zorlanan ve sesinin bir an önce düzelmesini isteyen hastalarda, hastanın genel sağlık durumu da göz önüne alınarak en kısa zamanda ses teli dolgusu işlemi planlanmalıdır. Çünkü ses teli dolgusu ile hastanın sesi ve ses teli felcine bağlı gelişen diğer sıkıntıları hemen düzelmektedir. Ses fizyoterapisi olarak adlandırabileceğimiz “ses terapisi” uygulamalarının da ses teli felci tedavisindeki etkinliği yapılan birçok çalışma ile gösterilmiştir.
Son yıllarda ses terapisi ve ses teli dolgusu tedavilerinin yaygınlaşması nedeniyle, günümüzde ses teli felci tedavisinde “hiç bir şey yapmadan beklemek” diye bir yaklaşım artık yoktur. Ses teli felci olan hastaların felç geliştikten sonra en kısa zamanda ses hastalıkları konusunda uzman bir kulak burun boğaz hekimine muayene olmalarını ve kendilerine en uygun tedavi yönetimine bir an önce başlamalarını öneririm.