Özel İzmir Gazi Hastanesi Evde Sağlık Birimi Tıbbi Direktörü Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Tanju Yılmazer, ileri yaştaki hastalara özgün ve bütüncül bir yaklaşım sağladıklarını belirterek ileri yaşta hastaların sık görülen bir sağlık problemi olan demans ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Son yıllarda yaşlı denince “demans, bunama, Alzheimer” kelimelerini sıklıkla duymaya başladık. Bize bu konuyla ilgili genel bir bilgi verebilir misiniz?
Yaşlı nüfus artıyor. Bu nedenle yaşlı sağlığı konusunda köklü değişim ve farklı yaklaşımlara ihtiyaç var. Yaşlılıkta görülen önemli sağlık problemlerinden birisi demans. Beklenen yaşam süresinin uzaması ile demans sıklığı da artıyor. Halk arasında bunama ismiyle bilinen demans özellikle yaşlıda unutkanlığı ortaya çıkaran hastalıkların genel bir adıdır.
Demanslı bir hastada ne gibi değişimler olur?
Yaşı ileri olan bir erişkinde yeni bir bilgiyi öğrenme, eski bilgileri kullanma, davranışları anlamlandırma gibi zihinsel yeteneklerde bozulma görülürse aklımıza demans gelmelidir. Demans; hastanın iş ve sosyal yaşamının bozulduğu, günlük yaşamında desteğe ihtiyaç duyduğu durumdur. Demansa neden olan 100’den fazla hastalık vardır ve demansa neden olan hastalıkların hepsinde beyinde çeşitli derecelerde hücre kaybına bağlı değişikliklerle hastalıklara özgü bulgular ortaya çıkar.
Alzheimer hastalığı demans ile aynı şey midir?
Demans zihinsel yeteneklerin bozulduğu durumların genel bir isimlendirmesiyken; Alzheimer en sık görülen demans hastalığıdır. Unutkanlık, davranış bozukluğu, kafa karışıklığıyla başlayan ve demansa neden olan hastalıklar arasında olup hastalık bulguları ve klinik farklı şekillerde karşımıza çıkabilir.
Demans ve Alzheimer Hastalığı nasıl bir gelişim gösterir?
Demans ve Alzheimer hastalığı genel olarak üç evreden oluşmaktadır. Erken evre; genellikle hastalığın ilk 2-4 yılıdır ve bu dönemde sıklıkla yakın süreli hatırlama sorunları, kendini ifade etmede zorluklar olabilir, yeni beceriler öğrenilemez, günlük yaşamda bazı küçük aksamalar dışında ciddi bir sorun farkedilmez. Orta evre ise genellikle hastalığın 2-10 yıllık dönemidir, geçmişteki yaşantılar ve öğrenilmiş bilgiler yavaş yavaş kaybolur ve ilerleyen bellek bozukluğu çeşitli alanlarda yaşamı etkiler, günlük yaşam aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyar, giyinme gibi bir kaç basamaklı aktivitelerde belirgin güçlük olur. Bu evrede paranoya, yakınlarını suçlama, olmamış olayları olmuş gibi anlatma görülebilir. İleri evre ise ortalama 1-3 yıl olup artık yakınlarını tanıyamama, düşmeler, yatağa bağımlı kalma, yutma sorunları, idrar- kaka kaçırma olabilir, psikiyatrik semptomlar daha belirgin olup artık yaşlı tamamen bakıma muhtaçtır ve pnömoni ya da diğer enfeksiyonlara bağlı olarak hasta kaybedilir. Bizler demansın her evresinde hastalığın ilerlemesini yavaşlatma ve tedavi sağlama hizmetimizle hastalarımızın yanındayız.
